Juli 2021
1. Inleiding
De historie van de kapel.
In 1229 werd, in opdracht van Willem I van Egmont, de eerste Slotkapel gebouwd. Deze werd op 8 oktober van gen. jaar ingewijd door wijbisschop Hermannus van Utrecht en opgedragen aan de H. Catharina, de H. Maria en de H. Nicolaas. Willem I sneuvelde in 1234 in het Stadingerland aan de Elbe. Zijn hart werd in zijn kapel begraven. Ook zijn echtgenote, Jonkvrouwe Badeloch van Amstel, die in 1244 stierf, werd in de Slotkapel bijgezet. Volgens de kroniek van Dirk Wouters (het Huis van Egmont 1565) werd de kapel in 1431 door Jan II van Egmont (Jan met de bellen) afgebroken en in zijn huidige vorm herbouwd. De gevelsteen in de westgevel getuigt hiervan. In hetzelfde jaar stichtte hij een kapittel van zes kanunniken en verbond deze aan de Slotkapel. Zo werd de kapel een z.g. ‘eigen kerk’, onafhankelijk van de abdij. Het kapittel had in 1573 ruim 80 hectare grond in eigendom, gelegen in de Binnen-Egmonden.
Om te voorkomen dat Spaanse troepen zich zouden kunnen inkwartieren werd het Slot op 7 juni 1573 door de Geuzen in brand gestoken. Daarbij werd de kapel aanzienlijk beschadigd. Pas in 1633 werd in opdracht van de Staten van Holland begonnen met de restauratie. Delen van de noordgevel werden opnieuw opgemetseld en een nieuw dak werd aangebracht. Ook de gebrandschilderde ramen, geschonken door diverse steden en adellijke families, zijn toen geplaatst. Ruim een jaar later was de restauratie een feit en werd de kapel door de Staten van Holland overgedragen aan de Nederlandse Hervormde Gemeente. In de toren, die geplaatst werd in 1680, hing een luidklok, vervaardigd door Wolfart Beeldsnyder. Deze werd in 1750 vervangen door een exemplaar, gegoten door Johan Verbruggen.
Het uurwerk dat op de kapelzolder staat opgesteld, dateert uit ca. 1640 en is nog afkomstig uit de rentmeestertoren van het Slot. Vanwege instortingsgevaar dezer toren heeft de ambachtsvrouwe van Egmond in 1832 het uurwerk laten overbrengen naar de kapel. Op dit uurwerk werd de slingertechniek, in 1656 uitgevonden door Christiaan Huygens, toegepast.
In de periode 1913-1914 heeft men de Slotkapel, dankzij een anonieme schenking, voor een deel kunnen restaureren. Tijdens deze restauratie werd de ingang in de Zuidgevel dichtgemetseld. De kroonluchters, wandarmaturen en kandelaren dateren uit 1913.
Oprichting van de Stichting Restauratie Slotkapel
Nadat eerder in 1960 het dak van de Slotkapel werd vernieuwd en de gebrandschilderde ramen werden hersteld en voorzien van roeden, werd in 1983 in overleg met het kerkbestuur van de Hervormde Kerk de Stichting Restauratie Slotkapel in het leven geroepen.
Op 4 januari 1984 werd de Stichting Restauratie Slotkapel opgericht. De kapel is een rijksmonument.
De kleine Hervormde gemeente kon de restauratiekosten, welke werden geraamd op fl. 900.000, – niet opbrengen en voor het symbolische bedrag van één gulden werd de kapel in augustus 1987 eigendom van de Stichting Restauratie Slotkapel. Dit was tevens de start van de restauratie van het casco van de kapel. Inmiddels zijn in de afgelopen decennia de kerkbanken, de gebrandschilderde ramen, de zerkenvloer, het orgel en de Van Vladerackenbank gerestaureerd.
De stichting is op 5 januari 2006 onder dossier nummer 26158 aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).
Bij besluit van 29 augustus 2018 heeft de stichting de beschikking van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed ontvangen voor het groot onderhoudsplan 2019-2024.
Tijdens een recente controle van de Belastingdienst is het bestuur van de Stichting Restauratie Slotkapel duidelijk geworden dat de Stichting Restauratie Slotkapel over een beleidsplan dient te beschikken. Dit plan dient tevens op internet te zijn gepubliceerd. Het nu voorliggende beleidsplan 2019-2024 dient om aan deze wettelijke verplichting te voldoen.
2. Het doel van de Stichting Restauratie Slotkapel
Zoals in haar oprichtingsstatuten is verwoord heeft de Stichting Restauratie Slotkapel als doel het in eigendom hebben, restaureren en instandhouding van het rijksmonument de Slotkapel te Egmond aan den Hoef.
Het uitgangspunt hierbij is dat de Slotkapel behouden blijft als vertegenwoordiging van een belangrijk historisch een cultuurelement, gebouwd en hersteld in de late middeleeuwen.
Uitgangspunt is het enerzijds het bijeenbrengen van de benodigde middelen voor de restauratie dan wel het benodigde groot onderhoud aan het gebouw. Daarnaast dient het gebouw in een dermate staat van onderhoud te verkeren dat het gebouw voor culturele evenementen kan worden gebruikt.
Met uitzondering van de bestuurskosten worden de beschikbare gelden ingezet voor de instandhouding van de kapel. Met nadruk wordt gesteld dat de stichting geen winstoogmerk kent.
3. Werkzaamheden van de Stichting Restauratie Slotkapel
De werkzaamheden van de stichting bestaan uit de begeleiding van het opstellen van onderhoudsplannen, het stellen van prioritering aan de uitvoering van benodigde onderhoudswerkzaamheden voortvloeiende uit de jaarlijkse inspectierapporten van de Monumentenwacht, het begeleiden van het benodigde onderhoud aan het interieur van de kapel (recent zijn de kroonluchters gerestaureerd). Daarnaast zorgt het bestuur ervoor dat het gebouw in een dergelijke staat van onderhoud verkeerd dat het gebouw voor de culturele evenementen kan worden gebruikt.
Verder bestaan de werkzaamheden van het bestuur uit het aanschrijven van fondsen ten behoeve van de verwerving van de benodigde gelden.
Het bestuur stelt jaarlijks de zogenaamde donateursbrief op waarin de donateurs worden geïnformeerd omtrent de in opdracht van het bestuur uitgevoerde restauratie c.q. onderhoudswerkzaamheden.
Wegens COVID-19 kon het goedgekeurde onderhoudsprogramma 2019-2024 nog niet plaatsvinden. Wegens aanvullende subsidieaanvragen kan pas worden begonnen in 2022 met de uitvoering van groot onderhoud aan de westgevel en de toren van de kapel.
Ook zorgt het bestuur vanaf 1987 ervoor dat de kapel tijdens het jaarlijkse Monumenten weekend op zaterdag en op zondag van 10:00 tot 17:00 uur voor het publiek geopend is.
4. Organisatiestructuur
De organisatiestructuur anno juni 2021 is als volgt:
Voorzitter Maarten Noordman
Secretaris Janneke Sikkens
Penningmeester Jaap Vitali
Bestuurslid Jeroen Koel (bouwkundige)
Bestuurslid Philip Zwart (bouwkundige)
Bestuurslid Jos Hof (lokaal historicus)
De taakverdeling van de werkzaamheden is als volgt:
Maarten Noordman, voorzitter
De voorzitter draagt zorg voor het leiden van de vergaderingen, bewaakt de planning van de onderhoudswerkzaamheden, stelt in overleg met de secretaris de agenda voor de vergaderingen op.
Janneke Sikkens, secretaris.
De secretaris draagt zorg voor de verslaglegging van de vergaderingen en is verantwoordelijk voor de correspondentie met bedrijven en instellingen. Daarnaast heeft de huidige secretaris, mevrouw Sikkens, ook een functie als juridisch begeleider van het groot onderhoud. Schrijft charitatieve instellingen aan ten behoeve van subsidieaanvragen voor werkzaamheden welke buiten de SIM regeling vallen. Stelt samen met de voorzitter de jaarlijkse donateursbrief op en is namens de stichting mede aanspreekpunt voor de overheidsinstellingen. Verzorgt samen met de voorzitter en de penningmeester de communicatie.
Jaap Vitali, penningmeester
De penningmeester draagt de verantwoordelijkheid voor het voeren van een rechtmatige financiële administratie, verzorgt de benodigde betalingen en draagt zorg voor het uitgaan van rekeningen. Ook verzorgt de penningmeester de verantwoording van de uitgegeven gelden aan de onderhoudswerkzaamheden aan het Nationaal Restauratie Fonds.
De penningmeester zorgt er tevens voor dat het bestuur een financieel jaarverslag ter goedkeuring wordt aangeboden.
Verzorgt samen met de voorzitter en secretaris de communicatie. Draagt in bijzonder zorg voor de ontwikkeling van de website.
Jeroen Koel en Philip Zwart, bouwkundigen
In de huidige bestuurssamenstelling is de heer Koel samen met de heer Zwart verantwoordelijk voor de begeleiding van de uitvoering van onder ander de grootonderhoudswerkzaamheden aan de Kapel. De heren Koel en Zwart nemen dan ook deel aan de bouwvergaderingen.
De heer Zwart heeft samen met de heer Wiedeman (tot zijn overlijden in mei 2021 bestuurslid) en de bouwkundig adviseur, de heer Blokker, de bestekomschrijving voor het onderhoudswerk 2019-2024 geschreven. Ook begeleidt de heer Zwart de onderhoudswerkzaamheden aan het torenuurwerk in de kapel. Hij verzorgt samen met de voorzitter en de penningmeester de communicatie.
Daarnaast worden door de beide heren allerlei voorkomende bouw- en installatiekundige werkzaamheden welke niet onder de Sim-regeling vallen uitbesteed, dan wel in zelfwerkzaamheid opgepakt.
Niet onvermeld mag worden dat de heren Koel en Zwart ervoor hebben gezorgd dat een aanvullende subsidieaanvraag, mede op advies van een externe bouwkundige, is ingediend bij de Provincie.
De geconstateerde gebreken aan het leiendak door Monumentenwacht kan pas plaatsvinden na zekerheden van mogelijke subsidies en donaties vanaf 2025.
Jos Hof, historicus
Het bestuurslid Jos Hof draagt de verantwoordelijkheid voor de historische beschrijvingen en publicaties vanuit de Stichting Restauratie Slotkapel. De heer Hof organiseert en houdt rondleidingen en lezingen in de Slotkapel, organiseert de openstelling van de Slotkapel in de monumentenweekenden en draagt daarbij zorg voor een inrichting van de kapel welke past bij het thema van het jaar. Heeft reeds een twaalftal artikelen over de Slotkapel gepubliceerd in het historisch tijdschrift Geestgronden. Toekomstige publicaties over de kapel heeft hij in voorbereiding.
5. Financiering
Na afloop van de restauratiewerkzaamheden in 2018 op basis van de oude BRIM-regeling is in samenwerking met de Monumentenwacht en de architect een instandhoudingsplan opgesteld voor de komende jaren, op basis waarvan vervolgens de subsidieaanvraag voor de nieuwe SIM regeling is ingediend. De conceptbegroting bedroeg € 63.713,00 inclusief BTW. Volgens de nieuwe subsidieregeling een verdeling van 50% van het Rijk en 50% door de Stichting Restauratie.
In verband met de beperkte financiële mogelijkheden van de Stichting (onvoldoende vermogen voor bovengenoemde uitgaven) kan de maximale bijdrage van de Stichting niet meer bedragen dan: circa € 5.252,00 per jaar.
Daar er rekening mee is gehouden dat er een bezuiniging moest plaats vinden op het onderhoudsplan zijn deze werkzaamheden uitgesteld naar 2025 of zo mogelijk eerder na een mogelijk extra verleende toekenning subsidie van de Provincie.
Hierna is, rekening houdend met deze bezuiniging, op 27 augustus 2018 door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed toegekend een bedrag van € 63.713,00 subsidiabele kosten van het instandhoudingsplan. De subsidie is vastgesteld op € 31.516,00.
Voor de eigen bijdrage is een voorziening onderhoud aanwezig.
Het vermogen van de stichting en daarmee de benodigde voorziening onderhoud wordt/kan in stand worden gehouden door subsidies, donaties, schenkingen, erfstellingen en legaten, inzameling van gelden en alle andere verkrijgingen en baten. Eveneens is een gebruiksovereenkomst met de Stichting Gebruik Slotkapel aanwezig met een jaarlijkse huuropbrengst.
Dankzij deze inkomsten kan de Stichting Restauratie Slotkapel haar doelstelling, de instandhouding van het monument de Slotkapel, verwezenlijken.
Er is geen sprake van bovenmatig vermogen welke niet aan onderhoudswerkzaamheden kan worden besteed.
6. Vermogensbeheer
Stichting Restauratie Slotkapel is als ANBI-stichting verplicht een administratie te voeren.
Uit deze administratie moet blijken: welke bedragen er (per bestuurder) aan onkostenvergoeding zijn betaald, welke bedragen zijn uitgegeven aan het werven van geld en het beheer van de instelling. Dat geldt ook voor alle andere kosten, wat de aard en omvang van de inkomsten en het vermogen van de instelling is.
Nogmaals willen wij benadrukken dat de bestuurders van de Stichting Restauratie Slotkapel zich vrijwillig inzetten. Bestuursleden genieten geen geldelijke beloning van de voor de door hen uitgevoerde werkzaamheden. Bij onkostenvergoedingen zal dit hooguit gaan om eventuele gemaakte reiskosten, dan wel administratiekosten. De bestuursleden komen wel in aanmerking voor een vrijwilligersvergoeding. Er is geen personeel in loondienst.
In de bestuursvergadering is jaarlijks een besluit tot het toekennen van deze vergoeding en is afhankelijk van de inzetbaarheid van de vrijwilliger en financieel haalbaarheid van de Stichting.
Een bestuurder mag niet over het vermogen van de stichting beschikken alsof het zijn eigen vermogen is. Dit criterium verzekert dat de stichting onafhankelijk is ten opzichte van donateurs en begunstigden. Om de onafhankelijkheid van de Stichting te waarborgen bestaat het bestuur uit minimaal drie personen met gelijkheid van stemmen
De ontvangen gelden, worden aangewend ten behoeve van de uitvoering van de doelstelling van de Stichting. Na aftrek van de kosten zal, indien van toepassing, het overgebleven geld op de bankrekening blijven staan voor toekomstig onderhoud.
De penningmeester heeft het beheer over de financiële administratie en het beheer van de gelden. Via een pinpas is elektronisch bankverkeer mogelijk. Alle facturen van de onderhoudskosten moeten door 2 personen (bestuursleden) worden gefiatteerd voor akkoord betaling. De overige kosten worden geaccordeerd in de reguliere bestuursvergaderingen.
Bovenmatige gelden komen op een rendementsrekening waarvan halfjaarlijks een overzicht aan het bestuur wordt overlegd. De stichting neemt geen deel aan risicovolle beleggingen.
Aan het einde van het boekjaar (dat loopt van 1 januari tot 31 december) worden door de penningmeester de boeken afgesloten. Daaruit worden door een administratiekantoor binnen zes maanden na afloop van het boekjaar de jaarstukken opgesteld bestaande uit, de winst- en verliesrekening, de jaarrekening, de balans, een staat van baten en lasten.
Het bestuur beoordeelt en controleert de stukken en keurt de stukken goed middels een ondertekening en dechargeert de penningmeester.
Na de goedkeuring wordt een overzicht hiervan gepubliceerd op de website: www.slotkapel.nl
7. Overzicht gegevens
Het bestuur bestaat uit een voorzitter, secretaris, penningmeester en 2 bestuursleden.
Het fiscaalnummer (RSIN-nummer) van de Stichting is: 816787025
Het bankrekeningnummer van de Stichting is:
NL17RABO 0315766662 Rekening-courant
NL60RABO 0116887079 Inz. Donaties
NL60RABO 03157112198 Bedrijfsspaarrekening
Contact met de stichting verloopt via Postbus 140, 1930 AC Egmond aan Zee
